Ở bài này Tôi sẽ giải thích chi tiết các mã lệnh trong lập trình phay cnc. Để Bạn có thể hiểu rõ hơn trong quá trình lập trình cnc. Các Mã lệnh trong lập trình phay cnc cơ bản nó có 2 dạng mã lệnh mà Bạn cần nhớ đó là M-code và G-code.
1. Các mã lệnh trong lập trình phay cnc về M-code
Mã lệnh M-code trong lập trình phay CNC là gì?
Mã M hay M-Code được xác định bằng G-Code. M-Code kiểm soát các công suất máy đặc biệt như bật / tắt máy, bật / tắt trục, bật / tắt chất làm mát, thay đổi chương trình gia công.
Các mã lệnh trong lập trình phay CNC dạng M-code sẽ được sử dụng song song với các mã G nhằm phục vụ cho nhu cầu sản xuất.
1.1 Lệnh M00, M01 (dừng chương trình, dừng tùy chọn)
Khi bạn thực hiện dừng chương trình của M00, chương trình sẽ dừng và máy cũng tạm dừng. Thực hiện dừng tùy chọn trên M01 sẽ tạm dừng máy khi bật nút “Dừng tùy chọn” trên bảng điều khiển thiết bị. Nếu nút Dừng tùy chọn bị tắt, không làm gì cả thì thực hiện khối tiếp theo. Bất kể máy bị dừng bởi M00 hay M01, việc nhấn nút khởi động (nút vận hành tự động) sẽ chạy chương trình từ khối tiếp theo.
Khi M00 và M01 được thực hiện, quá trình quay của trục chính và quá trình xả chất làm mát sẽ dừng lại. Cần chú ý cẩn thận đến vị trí dừng chương trình trên M00 hoặc M01.
1.2 Lệnh M02, M30 (kết thúc chương trình)
Khi M02 hoặc M30 được thực hiện.
* Tất cả các hoạt dộng của máy dừng.
– Chuyển động quay trục chính dừng.
– Di chuyển dọc trục dừng.
– Dừng bơm dung dịch tưới nguội.
* NC được Reset lại.
-Trong trạng thái Reset lại, các mã G quay trạng thái như khi máy được đóng điện.Tuy nhiên, các lệnh G54 đến G59, G20, G21 vẫn duy trì.
-Lượng chạy dao(F) bị huỷ, nhưng tốc độ quay vẫn được duy trì.
* Trong trường hợp sử dụng M30, con trỏ được quay lại đầu chương trình.
Đây là chức năng REWIND. Lệnh M30 bao gồm mã lệnh rewind chương trình. Mã lệnh này rất thuận tiện khi gia công các phôi giống nhau liên tục. M30 luôn được đặt tại cuối các chương trình. Khi sử dụng M30, các chương trình giống nhau được thực hiện một cách lặp đi lặp lại bằng việc ấn phím [ST].
1.3 Lệnh M03, M04, M05 (trục chính quay thuận, trục chính quay ngược, dừng trục chính)
Khi M03 được thực hiện, trục quay sẽ quay về phía trước với tốc độ quay đã đặt và M04 sẽ quay ngược trục chính. Quay thuận nghĩa là trục quay quay theo chiều kim đồng hồ khi phôi được quan sát từ phía sau trục chính và quay ngược có nghĩa là nó quay ngược chiều kim đồng hồ. Chạy M05 sẽ dừng trục chính.
1.4 Lệnh M06 (thay dao)
Khi lệnh M06 thực thi, thì trục chính tự động dừng ở một vị trí cố định và chất làm mát được dừng lại, dao được thay thế bằng dao chỉ định trong lệnh. Về cơ bản, mỗi trục phải được đưa về vị trí chính để có thể thay đổi dụng cụ, nhưng một số thiết bị sẽ tự động di chuyển đến vị trí thay đổi dụng cụ khi M06 được thực thi. Cần xác định trước số hiệu dụng cụ bằng mã T để quyết định thay thế dụng cụ nào.
1.5 Lệnh M08, M09 (Bật, tắt xả chất làm mát)
Khi lệnh M08 thực thi, chất làm mát được xả ra, và khi lệnh M09 thực thi, chất làm mát sẽ dừng lại. Điều này thường giống như việc bật và tắt nút chất làm mát trên bảng điều khiển.
1.6 Lệnh M19 (dừng trục chính ở vị trí cố định)
Khi lệnh M19 được thực hiện, trục quay được cố định ở vị trí đã định trước để không thể quay bằng tay. Nó được sử dụng khi gắn dao doa trong chu trình cố định vào trục chính, và cũng như khi trục chính quay không thuận tiện do thiết lập công việc trước đó.
1.7 Lệnh M20 (ngắt điện tự động)
Nguồn sẽ tự động ngắt khi có lệnh M20. Nếu M20 được viết trong một khối sau M30, nó sẽ trở về đầu chương trình khi M30 được thực thi và M20 sẽ không được thực hiện, vì vậy nó phải được lệnh trong khối trước M30.
1.8 Lệnh M33 (ổ trữ dao)
Cất dụng cụ trục chính trong ổ chứa dao. Đây là trạng thái giống như khi lệnh “T0; M06;” được thực hiện. Về cơ bản, nó không thể được thực hiện trừ khi mỗi trục ở vị trí thay đổi dao. Tuy nhiên, một số thiết bị tự động di chuyển đến vị trí thay dao khi M33 có lệnh.
1.9 Lệnh M98, M99 (gọi chương trình con, kết thúc chương trình con)
Trong chương trình NC, một chương trình khác có thể được gọi để thực hiện xử lý trong khi chương trình chính đang chạy.
Được viết ở định dạng “M98 P_ L_“.
P_ là số của chương trình sẽ gọi.
L_ là số lần chương trình được thực hiện, nếu bỏ qua thì giống như “L1” và chỉ được thực hiện một lần.
Bằng cách viết “M99” vào cuối chương trình con, bạn có thể quay lại khối mà “M98” của chương trình chính được tải và khởi động lại từ khối tiếp theo. Lưu ý rằng ngay cả trong một chương trình con, chương trình sẽ kết thúc khi M02 hoặc M30 được tải. Sự khác biệt lớn so với lệnh gọi macro G65 là bạn không thể chuyển một giá trị theo đối số. Vì vậy, cần hết sức lưu ý khi sử dụng các biến chung trong chương trình chính và các chương trình con.
Trên đây là các mã lệnh trong lập trình phay cnc về M-code mà chúng ta hay gặp nhất. Tiếp theo Tôi sẽ giải thích các mã lệnh trong lập trình phay cnc về G-code.
2. Các mã lệnh trong lập trình phay cnc về G-code
Mã lệnh G-code trong lập trình phay CNC là gì?
- Khả năng sơ bộ, được gọi là mã G, được sử dụng để quyết định biên dạng và quỹ đạo gia công và điều kiện làm việc của bộ điều khiển máy. Nói cách khác, nó là mã lệnh chỉ ra cho đầu trục chính, dụng cụ cắt phải di chuyển tới vị trí tọa độ nào để đạt được kích thước và hình dáng sản phẩm mong muốn.
- G-code là một hàm chuẩn bị để xử lý. Một số mã G là một mã , chỉ hợp lệ cho khối đó và một số là phương thức, có hiệu lực cho đến khi cài đặt được thay đổi hoặc hủy bỏ .
Ở đây, Tôi sẽ giải thích các mã lệnh trong lập trình phay cnc về G-code thường được sử dụng nhất. Phần giải thích ở đây chủ yếu dành cho mặt phẳng XY (G17), vì vậy hãy cẩn thận khi sử dụng một mặt phẳng khác.
2.1 Lệnh G00: Lệnh chạy dao nhanh không tải
Được hiểu như là định vị. Nó được sử dụng khi bạn muốn di chuyển trục bằng cách chạy nhanh. Nó được mô tả dưới dạng “G00X_Y_Z_” và có thể bỏ qua phần mô tả của từng tọa độ. Tốc độ tua đi nhanh, chậm phụ thuộc vào máy và cài đặt nó như thế nào.
Ngoài ra, khi tua đi nhanh, mỗi trục chuyển động độc lập với tốc độ đã đặt, vì vậy nếu lượng chuyển động của mỗi trục khác nhau, nó sẽ không phải là một quỹ đạo thẳng về điểm cuối. Trục có khối lượng chuyển động ngắn nhất thì kết thúc chuyển động trước, trục còn lại có khối lượng dài thì chuyển động sau đó.
2.2 Lệnh G01: Lệnh nội suy đường thẳng
Đây là lệnh nội suy tuyến tính. Nó được sử dụng khi bạn muốn di chuyển trục với tốc độ tiến dao đã đặt. Nó được mô tả dưới dạng “G01X_Y_Z_F_” và có thể bỏ qua mô tả của từng tọa độ và tốc độ tiến dao. Tốc độ tiến dao có thể được đặt trong cùng một khối và nếu bỏ qua thì tốc độ tiến dao sẽ được hiểu từ khối trước đó.
2.3 Lệnh G02: Lệnh nội suy đường tròn theo chiều kim đồng hồ
Nội suy cung tròn theo chiều kim đồng hồ. Có hai kiểu nội suy cung tròn, một là chỉ định R của cung và hai là chỉ định tâm của cung. Khi được R chỉ định, nó được mô tả dưới dạng “G02X_Y_Z_R_F_”, và mỗi tọa độ và tốc độ tiến dao có thể được bỏ qua, nhưng không thể bỏ qua R. Nếu góc chuyển động của cung tròn từ 180 ° trở lên, hãy xác định giá trị của R là trừ (R-10. V.v.).
Khi xác định tại tâm của cung, nó được mô tả dưới dạng “G02X_Y_Z_I_J_ (K_) F_”, và I, J, K là tọa độ của tâm cung theo lệnh tương đối (tọa độ từ vị trí dao hiện tại), và nó tương ứng với trục X, trục Y và trục Z.
2.4 Lệnh G03: Lệnh nội suy đường tròn theo chiều ngược chiều kim đồng hồ
Nội suy cung ngược chiều kim đồng hồ. Cách sử dụng giống như G02.
2.5 Lệnh G04: Lệnh dừng dao cắt theo thời gian quy định
Chức năng tạm dừng chương trình trong một khoảng thời gian nhất định. Nó được viết dưới dạng “G04P_” hoặc “G04X_”, trong đó “P” là mili giây và “G04P1000” là 1000 mili giây hoặc 1 giây nghỉ. “X” là đơn vị tính bằng giây và “G04X1.” Là thời gian tạm dừng trong 1 giây. Tuy nhiên, nếu “G04X1” được sử dụng mà không có dấu thập phân, thì đơn vị là mili giây.
* Với những máy gần đây, không có sự khác biệt giữa P và X.
2.6 Lệnh G08: điều khiển trước để đạt chính xác cao
Chức năng điều khiển chính xác G08 ngăn chặn sự chậm trễ do tăng tốc và giảm tốc ngay cả ở tốc độ tiến dao cao. Kết quả là, ngay cả trong gia công tốc độ cao, lỗi hình dạng gia công có thể được giảm bớt và có thể thực hiện gia công đồng đều và có độ chính xác cao.
Cách sử dụng G08:
Lệnh “G08 P1;” bật chế độ điều khiển tốc độ cao và lệnh “G08 P0;” tắt chế độ điều khiển tốc độ cao. Nhấn nút đặt lại thiết bị cũng sẽ hủy chế độ điều khiển chính xác. G08 lệnh trong một khối duy nhất.
2.7 Lệnh G09: Điểm Dừng chính xác
Với một điểm dừng chính xác, dao chạy chậm lại ở cuối khối, vị trí đặt được kiểm tra và sau đó khối tiếp theo được thực thi. Tại vị trí có nghĩa là mô tơ servo đã đến trong một khoảng nhất định của vị trí được lệnh tới.
G09 hiệu quả với các lệnh như G01 (nội suy tuyến tính), G02, G03 (nội suy cung tròn).
Vì nó là mã G một lần và chỉ hợp lệ cho khối được lệnh, hãy thêm G09 vào cùng một khối như G01, G02, G03, v.v. (chẳng hạn như “G09 G01 X_ Y_ Z_ F_;”).
2.8 Lệnh G10: Cài đặt dữ liệu
G10 là chức năng cài đặt dữ liệu thay đổi lượng hiệu chỉnh của hệ tọa độ làm việc G54 thành G59 và lượng hiệu chỉnh dao (lượng hiệu chỉnh chiều dài dao, lượng hiệu chỉnh đường kính dao) trên chương trình. Cài đặt dữ liệu có thể được thực hiện với G10 có thể khác với hệ thống tọa độ làm việc và hiệu chỉnh dao, nhưng chúng thường là tùy chọn, vì vậy chúng được bỏ qua ở đây.
Những điều này có thể được thay đổi bởi các biến hệ thống, nhưng có nguy cơ thay đổi các cài đặt khác nhau vì các biến hệ thống khác nhau tùy thuộc vào mô hình, vì vậy việc thay đổi cài đặt bằng cách sử dụng G10 sẽ an toàn hơn mà chúng ta có thể thực hiện.
Cách sử dụng G10 (cài đặt dữ liệu) | Thay đổi hệ tọa độ làm việc:
Mô tả dưới dạng “G90 (G91) G10 L2 P_ X_ Y_ Z_;”.
Trong trường hợp của lệnh tuyệt đối G90, giá trị tọa độ của lệnh X_Y_Z_ sẽ trở thành gốc gia công mới. Trong trường hợp lệnh gia tăng G91, gốc gia công mới là tổng các giá trị tọa độ X_Y_Z_ được lệnh cho gốc gia công hiện có. G90 và G91 là các Mã phương thức và có thể được bỏ qua trong khối này.
L2 đại diện cho đầu vào của lượng hiệu chỉnh của hệ tọa độ làm việc và không thể bỏ qua. Bạn có thể thay đổi giá trị này để nhập số lượng hiệu chỉnh khác.
P lệnh thay đổi hệ tọa độ từ G54 đến G59. P1 tương ứng với G54, P2 là G55, … P6 là G59. Ngoài ra, khi được đặt thành P0, lượng dịch chuyển là chung cho tất cả G54 đến G59.
Ví dụ: nếu bạn muốn đặt X-100.0 Y-200.0 trong hệ tọa độ làm việc của G55, nó sẽ là “G90 G10 L2 P2 X-100.0 Y-200.0;”.
Các biện pháp phòng ngừa khi thay đổi hệ tọa độ làm việc:
Trong G10, các giá trị tọa độ của G54 đến G59 được viết lại, do đó, các giá trị tọa độ sẽ không được khôi phục ngay cả khi chương trình bị kết thúc hoặc đặt lại. Nếu bạn muốn giữ nguyên hệ tọa độ làm việc và tạo một hệ tọa độ khác , hãy sử dụng hệ tọa độ địa phương G52 .
Bỏ qua địa chỉ P hoặc nhập một giá trị khác từ 0 đến 6 sẽ thay đổi hệ tọa độ làm việc hiện đang được sử dụng. Tuy nhiên, nếu bạn nhập giá trị từ 0 đến 6 trong thiết bị mà hệ thống tọa độ làm việc bổ sung tùy chọn được thêm vào, một cảnh báo sẽ được phát ra.
Cách sử dụng G10 (cài đặt dữ liệu) | Thay đổi lượng bù dao:
Mô tả dưới dạng “G90 (G91) G10 L_ P_ R_;“.
L là lựa chọn lượng bù dao, L10 là thay đổi lượng bù chiều dài dao, L11 là thay đổi lượng bù mòn chiều dài dao, L12 là thay đổi lượng bù đường kính dao và L13 là thay đổi lượng bù mòn đường kính dao …
P là số bù dao.
R là lượng bù dao. Tương tự như sự thay đổi hệ tọa độ làm việc nêu trên, giá trị của lượng hiệu chỉnh dao R được nhập như trong lệnh tuyệt đối G90 và giá trị của lượng hiệu chỉnh dao R được thêm vào lượng hiệu chỉnh dao hiện có trong lệnh tăng dần G91. Những gì được thực hiện sẽ là lượng bù dao mới.
Ví dụ: nếu bạn muốn đặt mức bù đường kính dao của số bù dao số 2 thành 5,0, nó sẽ là “G90 G10 L12 P2 R5.0;”.
Các biện pháp phòng ngừa khi thay đổi lượng bù dao:
Tương tự như sự thay đổi hệ tọa độ làm việc nêu trên, trong G10, bản thân lượng hiệu chỉnh dao được viết lại nên không thể khôi phục lại khi kết thúc hoặc đặt lại chương trình.
2.9 Lệnh G11: Lệnh xóa các thiết lập dữ liệu đầu vào
Lệnh G11 có một chức năng gọi là hủy chế độ cài đặt dữ liệu, nhưng vì Lệnh G10 là mã G một lần nên có vẻ như không cần thiết phải hủy với G11. Tuy nhiên, tôi đã cố gắng tìm hiểu G11 được sử dụng để làm gì, nhưng tôi không hiểu.
2.10 Lệnh G17, G18, G19 (ký hiệu các mặt phẳng)
Chỉ định mặt phẳng làm việc khi sử dụng phép nội suy cung tròn, bù đường kính dao, xoay tọa độ, v.v. G17 là mặt phẳng XY, G18 là mặt phẳng ZX và G19 là mặt phẳng YZ. Khi bật nguồn, trung tâm gia công đứng được đặt thành G17.
Cách sử dụng G17, G18, G19:
G17, G18 và G19 có thể được gọi trong các khối riêng lẻ hoặc có thể được gọi ngoài các khối như nội suy cung tròn (G02, G03), hiệu chỉnh đường kính dao (G41, G42) và xoay tọa độ (G68).
Các hướng của phép nội suy cung tròn, hiệu chỉnh đường kính dao, quay tọa độ,… là các hướng khi nhìn từ mặt + sang mặt – của trục vuông góc với mặt phẳng. Nói cách khác, khi nhìn vào mặt dương của trục Z đối với mặt phẳng XY của G17, mặt dương của trục Y đối với mặt phẳng ZX của G18, và mặt dương của trục X đối với mặt phẳng YZ của G19 thì sẽ là hướng đi.
Biện pháp phòng ngừa khi dùng G17, G18, G19:
Cảnh báo được hiển thị khi máy được chuyển trong chế độ hiệu chỉnh đường kính dao hoặc chế độ quay tọa độ. Khi di chuyển trục với G00 (định vị) hoặc G01 (nội suy tuyến tính), không có sự khác biệt tùy thuộc vào thông số kỹ thuật của mặt phẳng.
2.11 Lệnh G27: Lệnh kiểm tra điểm tham chiếu
G27 di chuyển nhanh về phía trước đến vị trí đã ra lệnh, và nếu vị trí đạt được là điểm xuất phát của máy, đèn báo trạng thái “trở về điểm xuất phát” của trục đó sẽ sáng lên và nếu đó không phải là điểm xuất phát của máy, một cảnh báo sẽ được tạo ra.
Cách sử dụng G27:
Mô tả dưới dạng “G27 X_ Y_ Z_ P_;”. X, Y, Z là các lệnh định vị điểm gốc máy và nếu không có chuyển động trục, hãy kiểm tra xem vị trí hiện tại có phải là điểm gốc máy hay không. Nếu P là P1, kiểm tra xuất xứ máy được thực hiện, và P2 đến P4 lần lượt là kiểm tra xuất xứ thứ hai đến thứ tư. Nếu bỏ qua P, việc kiểm tra xuất xứ điểm máy sẽ được thực hiện.
Các biện pháp phòng ngừa đối với G27:
Công dụng chính của G27 là chức năng kiểm tra, vì vậy nếu bạn chỉ muốn di chuyển nó về điểm gốc của máy, hãy sử dụng G28 (trở về điểm gốc của máy).
2.12 Lệnh G28: Lệnh trở lại điểm tham chiếu quy định
G28 được sử dụng để chuyển tiếp nhanh đến điểm gốc của máy. Công dụng chính là tháo phôi sau khi gia công xong, lấy phoi ra, thay dao, thay pallet, v.v.
Cách sử dụng G28:
Mô tả dưới dạng “G91 G28 X_ Y_ Z_;”. Vì nó quay trở lại điểm gốc máy thông qua các vị trí đã nhập trong X, Y và Z, hãy đặt giá trị thành 0 nếu bạn muốn di chuyển từng trục theo đường thẳng đến điểm gốc máy. Ngoài ra, các trục bị bỏ qua không được di chuyển. Đối với trung tâm gia công đứng, nên di chuyển trục Z trước và sau đó di chuyển trục X và trục Y đến gốc máy như hình dưới đây.
・
・
G91 G28 Z0;
G28 X0 Y0;
・
・
Các biện pháp phòng ngừa đối với G28:
Thông thường, điều này được thực hiện với lệnh G91. Nếu sử dụng lệnh tuyệt đối G90, dao có thể va chạm phôi vì nó đi qua gốc gia công.
2.13 Lệnh G30: (quay lại điểm xuất phát thứ 2)
G30 được sử dụng để tua nhanh đến điểm gốc thứ hai.
Việc sử dụng chính là khi thay đổi dao hoặc thay đổi pallet.
Cách sử dụng G30:
Mô tả dưới dạng “G91 G30 X_ Y_ Z_;”. Vì nó quay trở lại điểm gốc máy thông qua các vị trí đã nhập trong X, Y và Z, hãy đặt giá trị thành 0 nếu bạn muốn di chuyển từng trục đến điểm gốc theo một đường thẳng. Ngoài ra, các trục bị bỏ qua không được di chuyển. Nếu có điểm gốc thứ 3, điểm gốc thứ 4, v.v., bạn có thể quay lại điểm gốc thứ 3 và điểm gốc thứ 4 bằng cách thêm “G91 G30 P3 (P4) X_ Y_ Z_;” và P3, P4.
Đối với trung tâm gia công đứng, nên di chuyển trục Z đến gốc máy và sau đó di chuyển trục X và trục Y đến gốc máy như hình dưới đây.
・
・
G91 G30 Z0;
G30 X0 Y0;
・
Các biện pháp phòng ngừa cho G30 (quay trở lại điểm xuất phát thứ 2):
Thông thường, điều này được thực hiện với lệnh G91. Nếu sử dụng lệnh tuyệt đối G90, dao có thể va chạm phôi vì nó đi qua gốc gia công.
2.14 Lệnh G31: Bỏ qua chức năng
G31 được sử dụng để định tâm và đo lường phôi bằng cảm biến, đo chiều dài dụng cụ, v.v.
Cách sử dụng G31:
Mô tả dưới dạng “G31 X_ Y_ Z_ F_;”. Tương tự như nội suy tuyến tính G01, X, Y, Z là tọa độ điểm cuối và F là tốc độ tiến dao. Nó di chuyển theo đường thẳng giống như nội suy tuyến tính của G01, nhưng khi nó chạm vào cảm biến, một tín hiệu bỏ qua được xuất ra phía thiết bị, phần còn lại của chuyển động bị dừng và khối tiếp theo được thực hiện. Lúc này, việc định tâm và đo đạc được thực hiện bằng cách đọc và tính toán tọa độ máy.
Các biện pháp phòng ngừa cho G31:
G31 là mã G một lần chỉ hợp lệ cho khối lệnh. Khi tín hiệu bỏ qua được xuất ra, chuyển động trục dừng lại và di chuyển đến khối tiếp theo mà không đạt đến tọa độ điểm cuối, vì vậy cần phải cẩn thận khi di chuyển trục sau đó.
2.15 Lệnh G40, G41, G42
Các lệnh G40, G41, G42 cũng là các mã lệnh trong lập trình phay cnc thường sử dụng nhất trong các chương trình. Bạn cần phải nắm chắc nó để không phải sai lầm khi chạy dao.
G40: Lệnh hủy bỏ điều chỉnh bán kính dao,
G41: Lệnh điều chỉnh bán kính dao bên trái so với biên dạng
G42 Lệnh điều chỉnh bán kính dao bên phải so với biên dạng
G41 và G42 được sử dụng để thực hiện gia công với bán kính dao dịch chuyển sang phải hoặc trái theo đường chạy dao của chương trình. G41 đi theo hướng trái so với biên dạng gia công và G42 đi theo bên phải so với biên dạng gia công. G40 được sử dụng để hủy chế độ bù bán kính dao của G41 và G42.
Sự khác biệt về quỹ đạo do thiết lập mặt phẳng
Hướng và quỹ đạo của hiệu chỉnh bán kính dao cho G41 và G42 sẽ thay đổi tùy thuộc vào ký hiệu mặt phẳng của G17 đến G19. Các cạnh trái và phải của hướng di chuyển là hướng khi nhìn từ mặt + sang mặt – của trục vuông góc với mặt phẳng xác định. Nói cách khác, khi nhìn vào mặt dương của trục Z đối với mặt phẳng XY của G17, mặt dương của trục Y đối với mặt phẳng ZX của G18, và mặt dương của trục X đối với mặt phẳng YZ của G19 sẽ được hướng đi. Lưu ý rằng chuyển động theo hướng trục vuông góc với mặt phẳng không được hiệu chỉnh.
Cách sử dụng G40, G41, G42 :
G17 G01 (G00) G41 (G42) X_ Y_ D_ F_;
G18 G01 (G00) G41 (G42) X_ Z_ D_ F_;
G19 G01 (G00) G41 (G42) Y_ Z_ D_ F_;
G40 G01 (G00) X_ Y_ Z_ F_;
Các khối mà G40, G41 và G42 được chỉ lệnh luôn di chuyển với G00 (định vị) hoặc G01 (nội suy tuyến tính). Một cảnh báo được phát ra trong nội suy cung của G02 và G03. Vì G00 và G01 là mã G phương thức, chúng có thể được bỏ qua nếu một trong hai được chỉ định trước. G17 đến G19 cũng có thể được bỏ qua nếu máy sử dụng được chỉ định trước.
Với G01, X, Y, Z là tọa độ điểm cuối và F là tốc độ tiến dao. D là số bù đường kính dao được sử dụng. Giá trị hiệu chỉnh phải được nhập theo cách thủ công trước khi bắt đầu chương trình hoặc phải được nhập trước bằng cách sử dụng G10 (cài đặt dữ liệu) hoặc các biến hệ thống trong chương trình.
Các biện pháp phòng ngừa đối với G40, G41, G42
Khối đầu tiên mà G41 hoặc G42 được lệnh là khối chuyển sang chế độ bù bán kính dao và được gọi là khởi động. Nếu bạn cố gắng xử lý với khối này, nó có thể bị cắt quá nhiều, vì vậy việc xử lý sẽ được thực hiện sau khối tiếp theo. Khi hủy hiệu chỉnh bán kính dao trên G40, ngay cả khi bỏ qua tất cả X, Y và Z, chuyển động trục có thể xảy ra theo lượng hiệu chỉnh. Do đó, nên hủy việc hiệu chỉnh bán kính dao ở vị trí cách xa nơi làm việc ở một mức độ nào đó.
Các giá trị tọa độ sau khi hiệu chỉnh bán kính dao được tính toán bằng cách đọc trước chuyển động tiếp theo (hoặc hai chuyển động trước) trong chương trình. Trong nhiều máy, chỉ có khoảng 3 đến 5 khối được đọc trước, vì vậy nếu không có chuyển động theo hướng mặt phẳng được thiết lập trong giai đoạn này, có thể không thu được đường chạy dao như mong đợi.
2.16 Lệnh G43, G44, G49 (bù chiều dài dao)
G43 và G44 chỉnh trục Z để đầu dao trở thành điểm tham chiếu. G43 sử dụng đầu vào lượng hiệu chỉnh cho độ lệch dao như nó vốn có (as + for + và as-for-), trong khi G44 sử dụng dấu hiệu ngược lại.
Chức năng tương tự có thể đạt được bằng cách nhập hiệu chỉnh trục Z vào hệ tọa độ làm việc (G54 đến G59), nhưng ưu điểm của việc sử dụng hiệu chỉnh chiều dài dao của G43 và G44 là gia công liên tục sử dụng nhiều dao và tọa độ làm việc. Trục Z có thể được hiệu chỉnh đơn giản bằng cách chuyển số hiệu chỉnh chiều dài dao mà không cần thay đổi hệ thống.
Cách sử dụng G43, G44, G49 (bù chiều dài dao):
Mô tả dưới dạng “G00 (G01) G43 (G44) Z_ H_;”.
Z là giá trị tọa độ được định vị trên trục Z và H là số hiệu chỉnh dao. Giá trị hiệu chỉnh phải được nhập theo cách thủ công trước khi bắt đầu chương trình hoặc phải được nhập trước bằng cách sử dụng G10 (cài đặt dữ liệu) hoặc các biến hệ thống trong chương trình.
G49 chỉ lệnh “G49;”. (Khi sử dụng hai hoặc nhiều dao tại cùng một tọa độ làm việc)
T1;
M6; ( dao thay đổi số 1) G90 G00 G54 X0 Y0;
G43 Z50.0 H1; (sử dụng bù chiều dài dao 1)
–
–
– G49;
T2 ;
M6; ( dao thay đổi dao số 2) G90 G00 G54 X0 Y0;
G43 Z50.0 H2; (sử dụng bù chiều dài dao 2)
Các biện pháp phòng ngừa đối với G43, G44, G49 (bù chiều dài dao):
Nếu bạn ra lệnh nội suy cung G02, G03 cho cùng khối với G43, G44, một cảnh báo sẽ được phát ra. Việc thực thi mã M cuối chương trình như M02, M30 sẽ hủy việc hiệu chỉnh chiều dài dao. Việc bù chiều dài dao bị hủy bỏ ngay cả khi việc trả về điểm gốc bằng G28 hoặc G30 hoặc việc trả lại điểm gốc bằng thao tác thủ công.
2.17 Lệnh G52: Lệnh dùng để xác lập hệ tọa độ cục bộ
G52 (cài đặt hệ tọa độ cục bộ)
Nó được sử dụng để dịch chuyển gốc gia công từ hệ tọa độ làm việc đã chọn (G54 đến G59) và tạo một hệ tọa độ mới. Tại thời điểm này, các hệ tọa độ làm việc ban đầu từ G54 đến G59 là không thay đổi. Nó được sử dụng khi hệ tọa độ làm việc của G54 đến G59 là không đủ hoặc khi gốc gia công được xác định tự động cho các vị trí khác nếu chỉ xác định một vị trí.
Cách sử dụng G52 (cài đặt hệ tọa độ cục bộ):
Mô tả dưới dạng “G52 X_ Y_ Z_;”. X, Y và Z lần lượt là lượng dịch chuyển từ hệ tọa độ làm việc đã chọn. Để hủy bỏ hệ tọa độ địa phương của G52, sử dụng “G52 X0 Y0 Z0;” hoặc đưa tất cả các trục về gốc.
Các biện pháp phòng ngừa đối với G52 (cài đặt hệ tọa độ cục bộ)
Tùy thuộc vào thiết bị, việc nhấn nút khởi động lại thiết bị không hủy bỏ hệ tọa độ cục bộ của G52.
2.18 Lệnh G53: Lệnh dùng để xác lập hệ tọa độ của máy
Chọn hệ tọa độ máy có gốc máy là gốc gia công.
Cách sử dụng G53 (lựa chọn hệ tọa độ máy)
Mô tả dưới dạng “G53 X_ Y_ Z_;”.
Khi sử dụng hệ tọa độ máy, lệnh tuyệt đối G90 thường được sử dụng vì sử dụng lệnh G91 không khác gì sử dụng hệ tọa độ làm việc (G54 đến G59).
Các biện pháp phòng ngừa đối với G53 (lựa chọn hệ tọa độ máy)
G53 là mã G một lần chỉ hợp lệ cho khối lệnh.
G54 đến G59 (lựa chọn hệ tọa độ làm việc):
Dùng để chọn hệ tọa độ làm việc được đặt làm gốc gia công.
Ví dụ: nếu “X-100.0 Y-200.0 Z0” được đặt cho G54, khi G54 được chỉ định trong chương trình là hệ tọa độ làm việc, tọa độ máy “X-100.0 Y-200.0 Z0” sẽ là gốc gia công. .
Cách sử dụng G54 đến G59 (lựa chọn hệ tọa độ làm việc)
Mô tả dưới dạng “G90 G00 G54 X_Y_;”. Phần G54 mô tả một trong các hệ tọa độ làm việc từ G54 đến G59 sẽ được sử dụng và di chuyển đến các giá trị tọa độ X và Y. Về cơ bản, định vị được thực hiện với G00, nhưng nó cũng hoạt động với nội suy tuyến tính của G01. Các giá trị tọa độ máy phải được nhập trước để sử dụng hệ tọa độ làm việc.
Các biện pháp phòng ngừa đối với G54 đến G59 (lựa chọn hệ tọa độ làm việc)
G54 được chọn khi bật nguồn.
2.19 Lệnh G60 (định vị một chiều)
Chuyển động G00 luôn được thực hiện từ một hướng.
Bằng cách định vị từ cùng một hướng, có thể thu được chính xác kích thước bước lỗ.
Cách sử dụng G60 (định vị một chiều):
Mô tả dưới dạng “G60 X_ Y_ Z_;”. X, Y, Z là các giá trị tọa độ điểm cuối được định vị.
G60 là mã G một lần chỉ hợp lệ cho khối lệnh. Vị trí từ hướng + hay từ hướng được thiết lập bởi tham số. Nếu việc định vị được thực hiện từ hướng ngược lại với hướng đã đặt này, nó sẽ chuyển tọa độ điểm cuối một lần và sau đó chuyển vị trí đến tọa độ điểm cuối. Khoảng cách đi qua này được gọi là hành trình chạy quá mức, cũng có thể được thiết lập bằng một tham số.
Biện pháp phòng ngừa cho G60 (định vị một chiều):
Không thể định vị một chiều đối với các trục mà số lượng vượt quá không được thiết lập trong các tham số. Nếu cùng một vị trí được lệnh, nó sẽ chuyển động qua lại bằng lượng dư thừa và sẽ được định vị ở vị trí ban đầu.
2.20 Lệnh G65, G66, G67 (lệnh gọi macro)
G65 và G66 được sử dụng để gọi và thực thi các chương trình macro.
Sự khác biệt so với các lệnh gọi chương trình con như M98 là bạn có thể chuyển số một cách an toàn bằng cách sử dụng các đối số. Sự khác biệt giữa G65 và G66 là G66 là Gcode phương thức có giá trị cho đến khi bị hủy, trong khi G65 là Gcode một lần chỉ có hiệu lực trong khối lệnh. G67 được sử dụng để hủy bỏ G66. Vì G65 là mã G một lần chỉ có hiệu lực trong khối lệnh nên không cần lệnh G67.
Cách sử dụng G65 (lệnh gọi macro):
Mô tả dưới dạng “G65 P_ L_ (đối số);”. P là số chương trình macro cần gọi. L là số lần chương trình macro được gọi, và nếu bỏ qua, nó chỉ được gọi một lần. Các đối số được viết từ A đến Z và mỗi đối số tương ứng với các biến cục bộ từ # 1 đến # 26, nhưng không thể sử dụng một số bảng chữ cái.
Các biện pháp phòng ngừa cho G65 (lệnh gọi macro):
Nếu bạn ra lệnh M02 hoặc M30 thay vì M99 trong chương trình macro, chương trình sẽ kết thúc ở đó.
Cách sử dụng G66 (lệnh gọi phương thức macro):
Mô tả dưới dạng “G66 P_ L_ (đối số);”.
Về cơ bản nó giống như G65, nhưng G66 cho khối tiếp theo biết tọa độ để chạy chương trình macro. Sau đó, chỉ cần lệnh tọa độ và chạy chương trình macro cho đến khi bị G67 hủy bỏ. Chương trình sau đây là một ví dụ về việc sử dụng G65 và G66 với chương trình macro có số chương trình là O1000, cả hai đều hoạt động giống nhau.
(Chương trình macro)
O1000
Z-5.0
G91 G01 X # 1 F300;
G02 I- # 1;
G01 X- # 1;
G90 G00 Z30.0;
M99;
(Ví dụ về việc sử dụng G65)
G90 G00 G54 X0 Y0;
G43 Z30.0 H1;
M3 S1000;
G65 P1000 A5.0; (Gọi chương trình macro với X0 Y0)
X100.0 Y100.0;
G65 P1000 A5.0; (Gọi chương trình macro với X100.0 Y100.0)
X200.0 Y200.0;
G65 P1000 A5.0; (Gọi chương trình macro với X200.0 Y200.0)
・
・
(Ví dụ về việc sử dụng G66)
G90 G00 G54 X0 Y0;
G43 Z30.0 H1;
M3 S1000;
G66 P1000 A5.0;
X0 Y0; (Gọi chương trình macro với X0 Y0)
X100.0 Y100.0; (Gọi chương trình macro với X100.0 Y100.0)
X200.0 Y200.0; (Gọi chương trình macro với X200.0 Y200.0)
G67; (Hủy lệnh gọi phương thức macro)
・
・
Các biện pháp phòng ngừa cho G66 (lệnh gọi phương thức macro):
Lưu ý rằng nếu có sự di chuyển của trục XY với lệnh tuyệt đối G90 trong chương trình macro, thì tọa độ XY khi gọi macro có thể trở nên vô nghĩa.
2.21 Lệnh G68, G69 (xoay tọa độ)
G68 di chuyển dao tại một vị trí được quay một góc xác định xung quanh vị trí được chỉ định theo tọa độ được lập trình.
Nó giúp lập trình dễ dàng hơn khi bạn có một mẫu giống như một hình dạng xoay.
G69 được sử dụng để hủy bỏ phép quay tọa độ G68.
Cách sử dụng G68, G69 (xoay tọa độ)
G17 G68 X_ Y_ R_;
G18 G68 X_ Z_ R_;
G19 G68 Y_ Z_ R_;
Trục quay khác nhau tùy thuộc vào cài đặt mặt phẳng (G17, G18, G19). Trục quay là trục vuông góc với mặt phẳng đặt. Đó là, trục Z trên mặt phẳng G17 XY, trục Y trên mặt phẳng G18 ZX và trục X trên mặt phẳng G19 YZ.
X, Y, Z là tọa độ của tâm quay. Giá trị tọa độ là giá trị tuyệt đối trong đó gốc gia công là 0. Nếu bỏ qua, vị trí dao hiện tại sẽ là tâm quay.
R là góc quay. Khi góc được đặt thành +, nó sẽ quay ngược chiều kim đồng hồ và khi được đặt thành-, nó sẽ quay theo chiều kim đồng hồ. Chiều quay lúc này là khi nhìn từ phương + của trục vuông góc với mặt phẳng đặt.
Các biện pháp phòng ngừa cho G68 và G69 (xoay tọa độ)
Trong các đời máy tương đối cũ, nó có thể không hoạt động bình thường trừ khi trục được di chuyển một lần bởi lệnh tuyệt đối sau lệnh hủy quay tọa độ của G69. Nếu bạn thay đổi cài đặt mặt phẳng của G17, G18, G19 ở chế độ xoay tọa độ, cảnh báo có thể xảy ra. Nếu bạn nhấn phím reset của máy khi đang ở chế độ xoay tọa độ, thì việc quay tọa độ sẽ bị hủy bỏ.
2.22 Lệnh G90, G91 (Lệnh tuyệt đối, Lệnh tương đối)
G90 là một phương pháp ra lệnh hệ tọa độ làm việc như G54 đến G59 làm gốc gia công (X0 Y0), và được gọi là lệnh tuyệt đối hoặc lệnh giá trị tuyệt đối. G91 là một phương pháp ra lệnh khoảng cách và hướng di chuyển từ vị trí hiện tại, và được gọi là lệnh tăng dần hoặc lệnh tương đối.
G90 và G91 về cơ bản ảnh hưởng đến các giá trị tọa độ như G00, G01, G02 và G03 liên quan đến chuyển động của dao. Tuy nhiên, khi tâm cung I, J, K được ra lệnh bởi phép nội suy cung của G02, G03 thì tâm cung này luôn là lệnh tăng dần( tương đối).
Như vậy qua Bài này Tôi đã giải thích chi tiết cho Bạn về các mã lệnh trong lập trình phay cnc thường dùng nhất rồi. Học xong phần này Bạn nên xem qua các Bài học về lập trình phay cnc dưới đây:
- Lợi ích khi dùng chương trình NC
- Cấu trúc của chương trình NC
- Hệ tọa độ trong chương trình NC
- Các toán tử trong chương trình NC thường dùng nhất
- Hướng dẫn sử dụng Biến trong chương trình NC
- Thay đổi giá trị của Biến trong chương trình NC
- Cách tạo một chương trình thành macro
Cảm ơn bạn đã đọc đến cuối. Nếu Bạn có quan tâm về:
Các khóa học lập trình cnc cấp tốc
thì Hãy liên hệ với Tôi :
Lập trình tiện NC (2 trục, 3 trục).
Lập trình phay NC (3 trục ).
Lập trình tiện CNC bằng phần mềm Mastercam
Lập trình Phay CNC 2D, 3D, 4,5 trục bằng phần mềm Mastercam.
Cảm ơn Bạn đã theo dõi. Tiếp nối Bài: Các mã lệnh trong lập trình phay cnc bạn hãy đăng ký miễn phí để theo dõi khi có bài viết mới nhất nha.
Đăng ký Kênh Cad/Cam/Cnc: Đăng ký miễn phí
Tham gia Group chia sẻ kiến thức: Tham gia miễn phí
